Στο προηγούμενο άρθρο μας είδαμε πως θα γίνουμε καλύτεροι στα προφορικά μας. Συνεχίζουμε στο ίδιο στυλ με άλλη μία δεξιότητα που προκαλεί συχνά "πονοκέφαλο", κυρίως γιατί και αυτή είναι εντελώς παραγωγική και όχι παθητική, άρα απαιτεί πλήρη συμμετοχή του μαθητή σε πολλά επίπεδα: ιδέες, σωστό συντακτικό, σωστά διαμορφωμένες προτάσεις, ποικιλία λέξεων κλπ.

Πρόκειται για την ανάπτυξη του γραπτού λόγου, το γνωστό σε όλους μας writing.

Πάμε να δουμε μαζί 4 βήματα που θα σε βάλουν στο κλίμα και θα σε βοηθήσουν να γίνεις καλύτερος/η, όταν χρειάζεται να δώσεις εξετάσεις, που περιλαμβάνουν writing και όχι μόνο! Βλέπεις, ο γραπτός λόγος χρειάζεται παντού, είτε όταν θέλεις να στείλεις ένα μήνυμα γρήγορο, μέχρι κι όταν χρειαστεί να συνθέσεις ολόκληρη γραπτή εργασία για το σχολείο.

Βήμα 1ο: Μπες στη συνήθεια το non-stop writing, δηλαδή του να γράφεις συνέχεια σε κάθε ευκαιρία.

Τι εννούμε με αυτό; Έστω κάτι, μια πρόταση, μια παράγραφο, έναν μικρό διάλογο, ένα μήνυμα... ό,τι κι αν έχεις να κάνεις κάθε μέρα, αν υπενθυμίζεις στον εαυτό σου να γράφεις λίγες γραμμές καθημερινά, σίγουρα θα αποκτήσεις μεγαλύτερη άνεση με τη συγκεκριμένη δεξιότητα. Μπορεί να ακούγεται δύσκολο, όμως είναι σίγουρο ότι αφορμές για γραπτό λόγο θα έχεις συνέχεια. Εκμεταλλεύσου τες, χρησιμοποιώντας τα Αγγλικά ή και άλλη γλώσσα που ίσως μαθαίνεις και θα δεις την πρόοδό σου άμεσα!

Βήμα 2ο: Μόλις ολοκληρώσεις κάτι που έχεις γράψει μην το παραδώσεις αμέσως. Κάνε στον εαυτό σου ένα σύντομο, αλλά προσεκτικό editing/proofreading.

Οι βιαστικές κινήσεις για να τελειώνουμε ό,τι έχουμε να κάνουμε γρήγορα, δεν είναι ο καλύτερος οδηγός στην συγκεκριμένη περίσταση. Ο γραπτός λόγος θέλει την προσοχή που του αναλογεί. Ξέρεις πόσα λάθη θα πιάσει το μάτι σου όταν ξαναπεράσεις ένα διάβασμα αυτό που έχεις γράψει; Ιδανικά θα έπρεπε να διαβάσουμε 2 και 3 φορές τα γραπτά μας πριν τα παραδώσουμε, αλλά ας αρχίσουμε έστω από τη μία φορά. Είναι σίγουρο ότι πολλοί μαθητές επιπόλαια παραδίδουν χωρίς να ξανακοιτάξουν το γραπτό τους καμία φορά. Αυτή είναι μια σωτήρια συνήθεια, που γνωρίζουν και εφαρμόζουν όλοι οι μεγάλοι και επιτυχημένοι συγγραφείς. Κάτι ξέρουν αυτοί καλύτερα, οπότε ας ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους!

Βήμα 3ο: Το σίγουρο είναι ότι δεν μπορούμε να αναπτύξουμε καμία ιδέα ούτε γραπτά (αλλά ούτε και προφορικά) αν δεν γνωρίζουμε το αντικείμενο που σκοπεύουμε να αναλύσουμε.

Πριν πιάσουμε το μολύβι / στυλό στο χέρι και ξεκινήσουμε να γράψουμε κάτι για το οποίο δεν έχουμε καν σκεφτεί τι θα συμπεριλάβουμε, καλό θα ήταν (αν είναι εφικτό) να κάνουμε μια μίνι έρευνα, προκειμένου να μαζέψουμε στοιχεία και ιδέες και αν η έρευνα δεν είναι δυνατή (πχ, σε καταστάσεις εξετάσεων) να κάνουμε το λεγόμενο brainstorming, για να οργανώσουμε αυτά που θέλουμε να γράψουμε. Το επόμενο απαραίτητο βήμα, είτε του research (έρευνα) είτε του brainstorming είναι να κάνουμε ένα πλάνο για να αποφασίσουμε, ποια πληροφορία θα μπει στον πρόλογο, ποια στο κυρίως θέμα και ποια στον επίλογο. Και αυτή η διαδικασία θέλει εξάσκηση αρκετή, για να μάθεις να κάνεις σε εύλογο χρονικό διάστημα όλα αυτά τα tricks, ώστε και να μην βγεις εκτός χρόνου, αλλά και κυρίως, εκτός θέματος! Δεν το θέλουμε καθόλου αυτό, γιατί όσο ωραία και αν έχεις καταφέρει να συνθέσεις το γραπτό σου, αν δεν αφορά ό,τι σου ζητάει το topic και οι οδηγίες, δεν θα βαθμολογηθείς όπως ίσως σου αξίζει.

Βήμα 4ο: διαβάζουμε ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ τι μας ζητάει το θέμα που θα αναλύσουμε.

Μπορεί να στο έχουν πει εκατοντάδες δάσκαλοι αυτό, μπορεί να ακούγεται κλισέ και βαρετό πλέον, όμως είναι ένα από τα πια συχνά λάθη που καταλήγουν σε εκθέσεις και εργασίες με πολύ χαμηλή βαθμολογία. Πολλές φορές δεν διαβάζουμε για να καταλάβουμε, αλλά για να επιβεβαιώσουμε αυτό που νομίζουμε ότι μας ζητάει ένα θέμα ανάπτυξης γραπτού λόγου. Για να μην πέσουμε σε αυτή την παγίδα, υπογραμμίζουμε τις λέξεις κλειδιά, διαβάζουμε 2 φορές τουλάχιστον τι μας ζητείται και μετά προχωράμε στην ανάπτυξη και στη συγγραφή.

Άλλη μια BONUS συμβουλή για σήμερα: Μην καλλιεργείς μονόπλευρα ενδιαφέροντα. Διάβαζε για ό,τι συμβαίνει γύρω σου, διαμόρφωσε άποψη, πάρε μέρος σε συζητήσεις, γίνε ενεργό μέλος της κοινωνίας! Αυτή η συμβουλή δεν αφορά μόνο τον γραπτό λόγο, αλλά τα πάντα και θα σε βοηθήσει σε διάφορους τομείς της ζωής σου, γιατί οι μονόπλευροι άνθρωποι αδυνατούν να πραγματευτούν οτιδήποτε δεν άπτεται των άμεσων ενδιαφερόντων τους. Για παράδειγμα αν είσαι φανατικός οπαδός ενός αθλήματος και όλη σου η ενημέρωση αφορά μόνο αυτό, δεν θα μπορείς να αναπτύξεις τίποτα που δεν αφορά το αγαπημένο σου άθλημα. Αν θέλεις το περιεχόμενο που αναπτύσσεις, είτε προφορικά είτε γραπτά, να έχει πλουραλισμό, πλούσιες και ενδιαφέρουσες απόψεις, λέξεις και ιδέες, ολόκληρη η ζωή σου πρέπει να έχει αυτά τα στοιχεία, ενεργά. Από την ενημέρωσή σου, μέχρι τους προβληματισμούς σου, από το συναισθηματικό σου κόσμο, μέχρι τη διασκέδασή σου, η ποικιλία σε κάνει πιο ολοκληρωμένο άνθρωπο και αυτό ακριβώς προσπαθούμε εμείς οι εκπαιδευτικοί να καλλιεργήσουμε... ερεθίσματα, έμπνευση, συμμετοχή και αξίες - οι συνταγές επιτυχίας για όλες σου τις δεξιότητες.

Στο σχολείο μας μπορείς να είσαι σίγουρος/η ότι τις ευκαιρίες αυτές θα στις παρέχουμε απλόχερα. Στο χέρι σου είναι να τις εκτιμήσεις, να τις ξεχωρίσεις και να τις αξιοποιήσεις!

Δέσποινα Γριβάκη